Vraag: Kan zelfbeheer echt? En wat wordt met zelfbeheer/regie bedoeld en hoe ziet de organisatie eruit?
Antwoord: Ja, Zelfbeheer kan echt! Als de bewoners uit Complex 507 het willen. Een voorwaarde is dat Bo-Ex de eigenaar van de huizen blijft. Alleen het beheer wordt bij zelfbeheer overgedragen aan de bewoners. De bewoners zijn verenigd in een vereniging met een gekozen bestuur. Met elkaar kiezen zij een betaald professioneel team dat de taken uitvoert die nu door Bo-Ex worden uitgevoerd. Deze 3 professionals zijn:
– Coördinator/manager/bewonersconsulen
– Buurtbeheerder(onderhoudsman/vrouw)
– Administratief medewerker
Vraag: Wie doen bij zelfbeheer dan al het (moeilijke) werk?
Antwoord: Het uiteindelijke werk wordt gedaan door zo’n 3 professionals die door de bewoners worden gekozen en die werken vanuit een kantoortje in onze buurt. Hierdoor zijn er kortere lijnen. Bij een klacht over je huis of bij overlast kan je nog steeds gewoon bellen, maar ook kun naar het kantoortje lopen en de professional in je huis laten zien wat je bedoeld.
Wat zou er allemaal gebeuren vanuit het lokale kantoortje?]
– Het werk van de bewoners consulent
– Klachten in huis en buurt worden opgelost
– Het onderhoud van de huizen
– De wensen en ideeën van de huurders worden regelmatig en beluisterd en opgehaald
Bewoners hebben straks de regie over belangrijke zaken, zoals:
– Directer contact met bewoners
– Inspraak over de huur (huurbeleid, huurverhogingen, e.d.)
– Kortere lijnen en snellere hulp bij klachten over de woning
– Meer inspraak op de dienstverlening en blijvende inspraak van bewoners op de ontwikkeling van de buurt
– Maatwerk voor bewoners, bij doorverhuizen bij ouder worden in de wijk, of wooncarrière binnen de buurt
– Sneller hulp bij overlast in de buurt etc.
– Ook onderwerpen zoals groen, zonnepanelen, projecten voor kinderen, jongeren, ouderen, cultuur & taal, een werkplaats in de buurt, kan makkelijker neergezet worden als de buurt meer in zelfbeheer heeft.
– Sociale cohesie, burenhulp, zaken die bij zelfbeheer makkelijk blijven en/of ontstaan.
Wanneer en hoe maken we een keuze wel of geen zelfbeheer?
We zullen de komende maanden als Toekomstclub507 blijven vragen wat u van zelfbeheer vindt als bewoner. Ook zal de bewoners consulent (die bij de koude opname langs komt) hierover vragen aan u stellen. Uiteraard kunt ook zelf vragen stellen aan de bewonersconsulent. Ook zal er iemand zijn die u gaat informeren over zelfbeheer en vragen wat u wel en niet zou willen. Uiteindelijk zal u tijdens de draagvlakmeting over zelfbeheer stemmen of u voor of tegen zelfbeheer bent.
Wat vinden bewoners tot nu toe van zelfbeheer? Inmiddels hebben we al aardig wat informatie over wat bewoners vinden van zelfbeheer. Uit deze ALV, maar ook via het peilingsformulier dat bij de ALV ingevuld kon worden, en via Emi die bij veel mensen langs de deur is gegaan.
Veel bewoners zien de voordelen vaneen lokaal kantoortje, van regie op de huur, en van meer en betere service. Maar er zijn ook vragen of het organisatorisch te doen is en of en welke risico’s eraan kleven. Deze risico’s bespreken we wekelijks met Bo-Ex en de specialisten. Zo ontwerpen we samen met Bo-Ex een organisatievorm waarin zelfbeheer inderdaad kan, zonder risico’s voor huurders en Bo-Ex. Uiteindelijk komen we tot een vorm die veel lijkt op zoals woningbouwverenigingen vroeger zijn begonnen. Klein, in de buurt zelf, en met veel invloed van huurders via een vereniging met inspraak van huurders. Alleen de huizen blijven eigendom van de Bo-Ex en alle dingen die Bo-Ex goed en beter kan doen, kunnen we in samenwerking met Bo-Ex blijven doen. Wat vinden de specialisten van zelfbeheer en de bewonersondersteuners van zelfbeheer?
Bernard Smits van de WBVG (Woning Bouw Vereniging Gelderland) was niet aanwezig, maar heeft 5 jaar lang geholpen om de basis van ons plan neer te leggen en op te schrijven. Hij is enthousiast, en heeft ervaring bij zijn eigen woningbouwvereniging die met zelfbeheer werkt. Het wordt tijd dat bewoners zelf weer wat te zeggen hebben over hun eigen woningen en buurt.
Chiel Rottier geeft een korte intro over zijn achtergrond. Onder andere als bewoner, als bewonersondersteuner, zijn werk in Lombok, als oud directeur van de Woonbond, zijn liefde voor het bewonerswerk. Chiel Rottier coördineert op dit moment de overleggen tussen Bo-Ex en Toekomstclub507. Hij hielp eerder bij Complex 501 (Surinamestraat e.o.) en is in de jaren ‘70 directeur van de Woonbond geweest. In Lombok is hij als bewoner, in de jaren ‘60 en ‘70 heel actief geweest om sloop van de hele wijk tegen te houden. En dat is gelukt. Chiel ziet op dit moment bij woningbouwcorporaties de historische schaalvergroting die heeft plaats gevonden. Die schaalvergroting heeft ook plaats gevonden in het welzijn, in de zorg, en in het onderwijs. Die schaalvergroting zorgt ervoor dat alles te ver van de doelgroep af is komen te staan. Nu ontstaat er gelukkig weer een tegenbeweging. Zoals bijvoorbeeld nu met ons plan voor zelfbeheer. Er is op dit moment ook een wettelijke regeling die het zelfbeheer mogelijk maakt. De betrokkenheid van de bewoners is heel belangrijk. Bij de bewoners van Complex 507 is de betrokkenheid naar de buurt groot. Chiel: “Jullie zijn al erg ver en hebben veel werk en tijd besteed aan het uitzoeken, samen met Bo-Ex, hoe dit kan. Hij geeft aan dat het bijzonder is dat dit nu kan, en dat goed is om die kans te grijpen!”
Mieke Hanemaaijer
Is bedrijfskundige en organisatiedeskundige, en heeft in veel raden van bestuur van woningbouwcorporaties gezeten. Mieke zet zich er al jaren voor in om zelfbeheer mogelijk te maken en gelooft erg in het vermogen van de bewoners om zelfbeheer te organiseren, en in de voordelen daarvan. Zij adviseert en helpt groepen bewoners alswel de corporatiewereld. Zij helpt de Toekomstclub507 en Bo-Ex om het zelfbeheer als gedegen organisatie neer te zetten. De risico’s in kaart te brengen en weg te nemen. Door de organisatie slim en efficiënt te ontwerpen.
Belangrijke punten bij zelfbeheer:
Met elkaar bepalen wat je wilt en dit regelen.
Je laat de lasten bij Bo-Ex, en de dingen die je beter kunt regelen omdat je dichtbij zit, kun je zelf bepalen.
Gedeelde verantwoordelijkheid: het is belangrijk om sommige dingen met elkaar te doen.
Bewoners staan centraal. Het is een vereniging waarin bewoners via de ALV bepalen hoe dingen gaan. Je hoopt erop dat iedereen meedoet.
Het beheer van het complex kost natuurlijk geld. Het is een flinke verantwoordelijkheid dus het is belangrijk dat er capabele mensen in het bestuur zitten. Bestuursleden worden door bewoners tijdens de ALV bindend voorgedragen. Er worden regels met elkaar geformuleerd in de statuten. Bewoners bepalen via de ALV het beleid.
Het bestuur kiest het professionele betaalde lokale team, wat taken overneemt van de bo-ex en uitvoert in de buurt.
Het is belangrijk om voeling te blijven houden met wat er gebeurt in de buurt. Niet alleen tijdens de ALV. Er komt een apart persoon die dit in gaten gaat houden en telkens input van de bewoners ophaalt.
BoEx heeft als eigenaar ook haar verantwoordelijkheden. Afspraken en overeenkomsten en verantwoording afleggen aan de ALV en aan Bo-Ex.
Mieke besluit met een plaatje waarin via een schema de organisatie van zelfbeheer wordt uitgelegd. Er is ook een raad van commissarissen die weer toezicht houdt op het bestuur (zie het plaatje).
Opmerkingen/vragen over het zelfbeheer
Zelfbeheer is mogelijk bij huurwoningen. Het is ongeveer vergelijkbaar met een vereniging van eigenaren. Je bent met elkaar in deze vorm echter geen eigenaar, Bo-Ex blijft eigenaar. Het gebeurt nog niet veel in Nederland. Er zijn een aantal voorbeelden in Amsterdam (genaamd ‘De Samenwerking’), in Den Haag, en bij de WBVG.
Hoeveel tijd kost het voor het bestuur van de vereniging? Wekelijks een avond. Als het eenmaal loopt 2x in de maand.
Het bestuurswerk is onbetaald.
Bo-Ex investeert hier ook in het zelfbeheer. Voor Bo-Ex is het voordeel tevreden bewoners, idealisme.
Het is niet zo dat deze vorm een extra financiële bijdrage vraagt van de bewoners. De bewoners betalen gewoon de huur aan BoEx. Bo-Ex betaalt aan de zelfbeheerorganisatie een bedrag per jaar die daarvoor alle diensten uitvoert.
Groot onderhoud en zelfbeheer zijn twee losse onderdelen. Hoe is de samenhang tussen die twee? We willen zorgen dat die twee processen gelijk op lopen. Maar er zullen aparte stemmingen zijn t.a.v. de 2 onderdelen in de draagvlakmeting.
Emi Pereza is langs ongeveer 200 deuren gegaan om met iedereen over zelfbeheer te praten. We hebben als Toekomstclub507 nu ongeveer 260 leden.
Een uitslag kan ook zijn dat zelfbeheer niet doorgaat (vanwege te weinig ondersteuning daarvoor) maar de opknapbeurt wel (onderhoud en huur). Je kiest dus voor twee zaken. Dit gebeurt waarschijnlijk op hetzelfde formulier. Indien er geen draagvlak is voor het onderhoudsplan is dat uiteraard een groot probleem. Denk daarom goed hierover na omdat we op één lijn moeten komen.
Het liefst alle bewoners bij de plannen betrekken. De Toekomstclub kan daarbij goed hulp gebruiken. Het is veel werk.